Implanty zębowe zyskują sobie coraz większą liczbę zwolenników, ponieważ są uzupełnieniami, które najdoskonalej imitują fizjologiczne przenoszenie sił powstających w trakcie żucia na kość. Ponadto wszczepy zębowe pozwalają na zatrzymanie szybkiej utraty kości wyrostka zębodołowego, która następuje na skutek utraty zęba i braku sił oddziałujących w tym miejscu na kość, które wcześniej stymulowały jej przebudowę. Zanikanie kości obserwowane jest także przy zastosowaniu tradycyjnych uzupełnień – największy stopień utraty kości występuje w przypadku protez osiadających, to jest opartych na błonie śluzowej jamy ustnej. Implanty zębowe mogą być stosowane do uzupełnień pojedynczych luk, wówczas stosowane są korony ceramiczne, które praktycznie nie są do odróżnienia od zębów naturalnych. Jeśli braki są bardziej rozległe, lub występuje bezzębie całkowite to możliwe jest umieszczenie na implantach konstrukcji protetycznych, takich jak mosty, czy protezy nakładkowe.
Protetyka, która wykorzystuje wszczepy zębowe do opierania większych konstrukcji różni się nieco od technik opierania uzupełnień na zębach naturalnych. Wynika to z faktu, że ząb naturalny położony jest w zagłębieniu kostnym zwanym zębodołem i połączony z tą strukturą w sposób dość elastyczny – możliwe są ruchy zęba w zębodole jako reakcja na obciążenia – ruchy te nie są zwykle zauważane przez pacjenta, gdyż dotyczą małych odległości. W przypadku implantu nie ma możliwości ruchu śruby wszczepionej w kość, gdyż w warunkach prawidłowych tkanka kostna zrasta się ze śrubą, co nazywane jest osseointegracją, jest to jeden z czynników przyjęcia się wszczepu zębowego. Prace protetyczne opierane na wszczepach muszą być tak przygotowane, aby nie powodowały nadmiernych obciążeń, ani przesunięć, gdyż grozi to uszkodzeniami zarówno samych implantów, jak i kości, z jaką są one zrośnięte.
Jak to już było wspomniane implanty mogą zostać użyte do uzupełnienia różnego typu braków zębowych – od luk pojedynczych, do całkowitego braku zębów – bezzębia całkowitego. Ilość implantów koniecznych do wykonania uzupełnienia jest różna w zależności od warunków panujących w jamie ustnej pacjenta, czyli ilości i rozmieszczenia zębów oraz ilości i jakości tkanki kostnej. Konstrukcje mogą być opierane albo wyłącznie na implantach, albo zarówno na implantach jak i zębach naturalnych.
W przypadku małych luk zębowych stosowane są albo pojedyncze implanty obok siebie, albo też mosty oparte na filarach z wszczepów. Luki w postaci braku od 1 do 2 zębów obok siebie są uzupełnienie za pomocą wszczepienia implantu imitującego korzeń zęba, na którym osadza się porcelanową koronę. Pozwala to na uniknięcie konieczności szlifowania dwóch (lub więcej) sąsiadujących z luką zębów pod korony, jak to ma miejsce w przypadku mostów tradycyjnych. Jeżeli braki zębowe dotyczą luki z brakiem 3 – 5 zębów to możliwe jest wykonanie albo samych implantów pojedynczych, albo też co najmniej dwóch implantów, które będą stanowiły filary dla mostu.
Możliwe jest także zastosowanie implantów jedynie jako części filarów utrzymujących konstrukcje, takie jak mosty protetyczne. Wówczas konieczne jest jednak oszlifowanie zęba naturalnego, który ma być filarem pod koronę mostu. Rozwiązanie takie może powodować osłabienie zęba naturalnego w wyniku odjęcia dużej części tkanek, a także może doprowadzić nawet do zapalenia miazgi i konieczności leczenia endodontycznego (kanałowego). Z punktu widzenia funkcjonalnego bardziej opłacalne jest opieranie konstrukcji całkowicie na wszczepach, ponieważ unika się nieodwracalnego zbierania tkanek często zupełnie zdrowych zębów.
Rozwiązaniami dla pacjentów z bezzębiem całkowitym są mosty oparte na wszczepach zębowych oraz protezy mocowane na nich za pomocą zatrzasków lub belki. Oba rozwiązania różnią się między sobą ilością wszczepów koniecznych do ich wykonania oraz ceną, co wynika z innej ilości implantów.
Most oparty na implantach jest uzupełnieniem stałym – czyli nie jest wyjmowany przez pacjenta z jamy ustnej. Zaletą mostu ceramicznego opartego na implantach jest komfort użytkowania – siły są przenoszone praktycznie tak samo jak w wypadku zębów naturalnych, czyli nie odczuwa się posiadania uzupełnienia. Most wykonywany dla pacjentów z bezzębiem nazywany jest całkowitym, odbudowuje on Do wykonania takiego rodzaju uzupełnienia w szczęce zwykle wykorzystywane jest minimum sześć implantów wszczepianych symetrycznie do wyrostka zębodołowego, w przypadku żuchwy (łuku dolnego) zdarza się, że wystarczają cztery wszczepy. Uzupełnienie to posiada bardzo wysoką estetykę oraz komfort użytkowania, natomiast wadą jest tu niewątpliwie cena.
Alternatywą dla osób pozbawionych zębów jest zastosowanie protezy zatrzaskowej opartej na wszczepach zębowych. Koszty takiego uzupełnienia są o wiele niższe niż w przypadku mostu ceramicznego. Rozwiązanie to w przeciwieństwie do protez tradycyjnych zapewnia większy komfort użytkowania i o wiele lepszy efekt kosmetyczny. Ponadto ze względu na możliwość wyciągania protezy z jamy ustnej pacjentowi łatwiej jest utrzymywać higienę na wysokim poziomie, co w przypadku każdego uzupełnienia protetycznego, a w szczególności implantów jest gwarancją jego długoletniego użytkowania. Tak jak w przypadku mostów opartych na wszczepach ilość implantów podtrzymujących protezę jest zależna od warunków anatomicznych jamy ustnej pacjenta. Istnieją rozwiązania oparte na czterech, trzech lub nawet dwóch wszczepach zębowych. W zależności od rodzaju protezy można umieścić łącznik w postaci kulek na implantach a pasującej matrycy na protezie, lub też można użyć belki łączącej dwa implanty, na których będzie się opierało uzupełnienie zębowe. Lekarz planując leczenie jest w stanie zapewnić wykonanej protezie stabilność, a co za tym idzie komfort użytkowania. Oparcie takiego wypełnienia na implantach pozwala uniknąć stosowania różnego rodzaju klejów, które często są konieczne do utrzymania tradycyjnych protez. Dodatkowo pacjent czuje się bezpieczniej, gdyż protezy oparte na implantach nie wypadają samoczynnie z jamy ustnej, jak to czasem ma miejsce przy użytkowaniu protez osiadających, co może prowadzić do dyskomfortu i utraty pewności siebie przez pacjenta.
Pomimo licznych zalet uzupełnień protetycznych opartych na implantach zębowych niestety nie każdy pacjent może sobie na nie pozwolić, nie tylko ze względów finansowych, ale także i przeciwwskazań, które uniemożliwiają wszczepienie implantów. U osób, które cierpią na ciężkie choroby ogólnoustrojowe, takie jak nowotwory, cukrzyca lub choroby układu sercowo-naczyniowego, choroby psychiczne oraz nadmiernie spożywają alkohol leczenie implantologiczne jest przeciwwskazane. Także niewystarczająca higiena jamy ustnej dyskwalifikuje pacjenta do przeprowadzenia tego typu leczenia.
Bibliografia:
1. Implantat-Prothetik, Wolfram Bücking, Ralf Suckert, Verlag Neuer Merkur GmbH, 1995
2. Implantatprothetik, Tom 2, Almut Rech, Verlag Neuer Merkur GmbH, 2004
3. Abnehmbare Implantatarbeiten, Axel Mühlhäuser, Verlag Neuer Merkur GmbH, 2004
